woensdag 4 september 2013

Netwerkmodel voor sociaal domein

 



Volgens de directeur van de RUD IJsselland, Pieter-Jan van Zanten, is de wijze waarop gemeenten samenwerken in sommige Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD’s) bij uitstek geschikt om de decentralisaties op het sociale domein uit te voeren. De meeste RUD’s zijn vormgegeven als gemeenschappelijke regeling.  In  Overijssel is voor een andere vorm gekozen: het zijn zogeheten netwerk-RUD’s, waarbij de medewerkers in dienst blijven van hun oorspronkelijke organisaties (gemeenten, provincie).

De verschillen tussen die twee organisatiemodellen zijn groot. Het meest zichtbare verschil is de huisvesting. De medewerkers van het netwerk houden gewoon kantoor in hun eigen gemeente- of provinciehuis. Er wordt niet, zoals bij een gemeenschappelijke regeling vaak gebeurt, een aparte organisatie met eigen huisvesting opgetuigd.  Een gemeenschappelijke regeling moet voldoen aan de criteria uit de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr). Het netwerk vindt zijn borging in een door alle partijen ondertekende bestuursovereenkomst. Dat betekent volgens van Zanten dat de RUD zelf vorm kan geven aan het organisatiemodel. Voordeel is dat dit het netwerk heel flexibel maakt.

Een belangrijk voordeel van de netwerkorganisatie is volgens Van Zanten dat het goedkoper is dan een gemeenschappelijke regeling. Niet alleen omdat de overheadkosten minimaal zijn. Het netwerk werkt volgens van Zanten ook efficiënter. De medewerkers van het netwerk weten wat er in hun gemeente leeft. Die lokale binding is een voordeel. Juist deze lokale binding is het probleem bij de samenwerking van gemeenten bij de decentralisaties i een gemeenschappelijke regeling. Met een netwerkaanpak kan mogelijk het democratische gat dat bij gemeenschappelijke regelingen dreigt te ontstaan, voorkomen worden.

In een evaluatie van zijn ervaringen tot nu toe constateert Van Zanten, dat de netwerkaanpak goed kan worden ingezet bij andere grote decentralisaties die op gemeenten afkomen, zoals de AWBZ, jeugdzorg of de Wet Werken naar Vermogen. ‘Het zijn natuurlijk andere vraagstukken, maar het gedachtegoed van netwerken is ook in het sociaal domein toepasbaar. Het hoeft geen eindbeeld te zijn, maar het is wel een manier om snel te kunnen beginnen zonder veel kosten te maken.’


Van Zanten vindt het de moeite van het proberen waard. ‘De sociale decentralisaties brengen voor gemeenten een enorme verantwoordelijkheid mee ten aanzien van kwetsbare burgers. Dan moet je niet twee jaar aan een bureau gaan zitten puzzelen op hoe het organisatiemodel eruit moet zien.’ Dit laatste zal elke weldenkende burger onderschrijven; bestuurders en ambtenaren lijken dit niet in te zien. Zij ontwerpen met hart en ziel  bouwwerken voor samenwerking en zien niet dat dit alleen maar logge instrumenten worden, ver van de burger die hulp en ondersteuning nodig heeft.

Voor reactie mail naar wphvanosch@onsbrabantnet.nl of bel 0653627185