Democratie
Nederland heeft verschillende problemen. Een ervan is
het gebrek aan eenheid en begrip van mensen voor elkaar. Discussies lopen hier
vaak uit op onverzoenlijk tegenover elkaar staande kampen. Denk b.v. maar aan
de redelijk uit de hand gelopen Zwarte Pietendiscussie. Nu Sinterklaas weer
dichterbij komt, laait de discussie weer in alle felheid op.
De Nederlandse democratie kraakt in haar voegen.
Overigens geldt dit niet alleen voor Nederland. Overal in West-Europa is dit
het geval. De huidige democratie lijkt geen goede antwoorden te hebben voor de
hedendaagse problemen. Je ziet dit overal. We praten heel veel, maar we kunnen
slecht luisteren.
Ik grijp even terug op een artikel in het Reformatorisch
Dag blad van enige tijd geleden. Van 27 maart 2014 om precies te zijn. Hierin stellen
Anita Boele, Paul Dekker en Pepijn van Houwelingen dat de
participatiesamenleving een bedreiging is voor de democratie. Zij schreven:
“ Zelfredzaamheid en zelf verantwoordelijkheid nemen voor
problemen in de eigen omgeving zijn kernwaarden van de participatiesamenleving
vandaag de dag. Ging het bij burgerparticipatie in de afgelopen decennia vooral
om politieke invloed en medezeggenschap, nu lijkt alles erop gericht dat de
burger zelf maatschappelijke problemen oppakt in plaats van praat en
protesteert. Maar slaan we niet een beetje door?
De gelijknamige nota van het ministerie van Binnenlandse Zaken
uit 2013 beschrijft ”doe-democratie” als een nieuwe fase in de relatie tussen
burger en overheid. Na de inspraak van de jaren 70 en de interactieve
beleidsvorming van de jaren 90 gaat het in deze ‘derde generatie’ burgerparticipatie
om zelf dingen doen. Dat hoeft volgens de nota niet langer „via de omweg van de
volksvertegenwoordiging te geschieden.” Sterker, politiek en overheid moeten
aansluiting zoeken bij de actieve burgers, daarop vertrouwen en leren „los te laten.”
”
We lezen dit de laatste tijd wel
meer. Burgers direct laten beslissen. Het klinkt mooi, maar is het ook zo. In
feite zeggen we darmee dat we de representatieve democratie willen vervangen
door een directe democratie. IK heb mijn twijfels. Referenda geven meer
problemen dan ze oplossen. Kijk maar naar het referendum over Oekraïne of het Brexitreferendum in Engeland.
