Helmond
Ik kijk altijd met heel veel belangstelling naar de gemeente
Helmond, de centrum gemeente van de Peel. Helmond heeft het met het invulen van
deze rol r vaak moeilijk mee. Soms lijkt het er op dat zij deze rol helemaal niet
willen vervullen en liever met de grote
broer Eindhoven willen optrekken. De
Peel voelt zich hier een beetje verweesd bij. Ik heb zaterdag in het ED dan ook
met meer dan gewone belangstelling het artikel gelezen waarin de Helmondse
gemeentesecretaris Alwin ter Voert
spreekt over het nieuwe toekomstplan van de gemeente Helmond “ Mensen maken de
stad, samen maken we het verschil”. Dit gaat over een interne aanpak op het
Helmondse gemeentehuis. Ik citeer het artikel:
“ De gemeente Helmond gaat als overheidsbedrijf flink op de schop.
De inwoners van de stad moeten beter en sneller worden bediend.
Aangifte doen van de geboorte van je kind? Als jonge vader hoef je
in de toekomst niet meer naar het gemeentehuis. Het moet straks vanaf het
kraambed kunnen. Even inloggen via internet en klaar is kees. Een vergunning
aanvragen voor uitbreiding van je bedrijf? Een ondernemer vindt straks veel
sneller informatie, bijvoorbeeld hoe het zit met het bestemmingsplan. En de
vergunning moet daarna snel in de bus vallen, niet na maanden wachten.
Het zijn zomaar twee voorbeelden van hoe de gemeente Helmond de
eigen toekomst voor ogen heeft. In navolging van andere gemeenten gaat nu ook
in Helmond vanaf de zomer veel veranderen. De grote organisatie, met nu nog 726
ambtenaren, gaat niet alleen afslanken, ze moet vooral veel klantvriendelijker
worden. De gemeente verandert in een soort zelfbedieningsbureau, waar de burger
veel zelf kan regelen. Voor wie daar niet toe in staat is, blijft er
persoonlijk contact mogelijk. Mensen die bellen, worden sneller doorverbonden
met de juiste ambtenaar.
Tenminste, dit is het beeld dat de hoogte ambtelijke baas,
gemeentesecretaris Alwin ter Voert (62), oproept in een toelichting op zijn
toekomstplan: 'Mensen maken de stad, samen maken we het verschil'. Vanaf juli
wordt dat uitgevoerd. De snel veranderende wereld vereist een andere overheid,
zegt Ter Voert. "De burger stelt hogere eisen. Dat vraagt om een andere
organisatie." Verantwoordelijk wethouder Jos van Bree: "De alwetende overheid,
die mensen vertelt hoe het moet, is niet meer van deze tijd. De gemeente wordt
meer een schakel tussen partijen."
Een burger of ondernemer kon er soms horendol van worden: van het
ene 'loket' naar het andere gestuurd worden. De ambtenaar van de ene afdeling
wist soms niet wat de andere afdeling deed. Ze werkten in hokjes en pasten
strikt de regeltjes toe. Helmond was geen uitzondering; zo ging het bij veel
gemeenten.
Bij zijn aanstelling in
2014 kreeg Ter Voert de opdracht de organisatie te moderniseren. Hij begrijpt
dat zijn gemorrel aan heilige huisjes aanvankelijk weerstand opleverde.
"Er was veel gaande. Mensen keken de kat uit de boom. Door hen
nadrukkelijk bij dit proces te betrekken hoopte ik het vertrouwen te
winnen." Ter Voert denkt dat dit is gelukt. Bijna 200 medewerkers dachten
mee over de nieuwe organisatie, onder andere via 'snelkookpansessies'.
"Het draagvlak is nu groot." Uiteindelijk gingen ook de ambtenaren
inzien dat het hoog tijd is voor veranderingen. De samenleving is veel digitaler
geworden, gemeenten kregen er nieuwe taken bij en er is minder geld
beschikbaar.
De bezuiniging moet ertoe leiden dat Helmond uiteindelijk in 2020
jaarlijks 5,8 miljoen euro minder uitgeeft aan de ambtelijke organisatie.
Hoeveel arbeidsplaatsen verloren gaan, kan Ter Voert nog niet zeggen. "We
hopen dat zo veel mogelijk met natuurlijk verloop op te vangen. "
Van de 726 ambtenaren gaan er een kleine 200 over naar het nieuwe
Werkbedrijf Atlant De Peel, een aparte organisatie voor alles wat met werk en
inkomen in de Peelregio te maken heeft. De rest van het ambtelijk apparaat
wordt deels gereorganiseerd. Enkele afdelingen worden samengevoegd, er komen
nieuwe bij, veel managementfuncties verdwijnen. Maar het belangrijkste is
volgens Ter Voert een cultuuromslag. 'Gedrag en houding' van ambtenaren moet
klantgerichter. Niet de regeltjes uitvoeren moet het uitgangspunt zijn, maar
'de geest van de wet'. "De ambtenaar moet durven zelf afwegingen te
maken."”
