Afscheid griffier
Gisteren hebben
we afscheid genomen van Tinie van der Aa als griffier van Laarbeek.
Als nestor
van de raad heb ik bij zijn afscheid het volgende gezegd:
Afscheid van
Tinie van der Aa
Voorzitter,
Dames en
Heren, leden van de raad van de gemeente Laarbeek,
Beste
genodigden en belangstellenden
Familieleden
Mevr. van
der Aa
Beste Tinie,
Graag richt
ik, beste Tinie, enkele woorden tot jou bij gelegenheid van je afscheid als
griffier van de zelfstandige en autonome gemeente Laarbeek en jouw aanstaande
pensionering. Ik doe dit namens de raad op verzoek van het presidium als
waarnemend voorzitter.
Toen ik
gisterenavond aan dit woordje begon en voor mezelf de punten opschreef waar ik
het over wilde heb, sloeg mij de schrik om het hart. Plotseling flitste door
mijn gedachten de herinnering aan een artikel dat ik onlangs in de krant las.
“Wat een klooijo ben je toch dat je hier niet eerder aan begonnen bent! ”dacht
ik. Het krantenartikel had immers voor mij een waarschuwing moeten zijn. De
krant prees Clinton om zijn toespraak die hij gehouden had op de democratische
conventie in augustus van dit jaar, waar hij magistraal de vloer aanveegde met
de republikeinen. Op het festival “De 24 uur van de Reclame ”in Amsterdam waar
hij deze maand tegen een waarlijk vorstelijk honorarium de key-note spreker
was, zei comeback kid Bill Clinton dat hij over zijn conventiespeech weken had
gedaan.”Je weet toch, “ zo zei hij “, dat de fact-checkers nu een enorme
invloed hebben. Hij moest dus van A tot Z kloppen! “ Had ik me dit maar eerder
gerealiseerd, dacht ik gisterenavond. Er was immers geen tijd voor
fact-checking om me te wapenen tegen een raadszaal vol die het op onderdelen
het allemaal beter weten dan ikzelf. Toen ik me dat realiseerde, beste Tinie,
begreep ik beter dan ooit tevoren, waarom jij heel vaak tot het allerlaatste
moment wachtte om berichten naar raadsleden te sturen. Je verstuurde zet pas
als je absoluut zeker van de inhoud was of als de deadline geen uitstel meer
verdroeg. Dat je daarbij in de hektiek van het late moment wel eens een keer
vergat ook de bijlage met de echte inhoud mee te sturen, zij je vergund. Oeps
schreef je dan in het aansluitende mailtje: “de bekende computerfout. Hierbij de
beloofde bijlage.” Op dat moment vergaven wij je het.
Dames en
heren, ik heb de tekst van deze toespraak uitgeprint. Ik wil niet het risico
lopen dat Tinie onlangs liep op de laatste bijeenkomst van het regionale
griffiersoverleg. Vol trots vertelde hij daar zijn collega griffiers dat
Laarbeek begonnen was met papierloos vergaderen
en dat alle stukken via de Ipad aan de raad werden aangeleverd. Toen hij
zijn Ipad wilde opstarten, weigerde het apparaat zijn diensten. De stukken voor
het griffiersoverleg kon hij niet aan. Toen hij dat vorige week vertelde, dacht
ik bij mijzelf dat zal mij niet overkomen. Vandaar dat ik uitga van de papieren
versie. Safety first!
Dames en
heren, in de uitnodiging die U voor vandaag ontvangen heeft, stond het heel staccato neergeschreven: “ Na 44
jaar in overheidsdienst, waarvan ruim 41 jaar in Laarbeek en 9,5 jaar daarvan
als raadsgriffier, gaat de heer M.H.C.M van der Aa met ingang van 1 januari
2013 met pensioen ” In één zin wordt een heel arbeidzaam leven samengepakt. “ Na
44 jaar in overheidsdienst, waarvan ruim 41 jaar in Laarbeek en 9,5 jaar
daarvan als raadsgriffier” Die zin is de samenballing van bijna een halve eeuw
lang werken, van aanpakken en berusten, van vallen en opstaan, en natuurlijk
ook van vreugde en de counterpart hiervan … verdriet en spijt, als iets niet
lukte; van proberen het voor de mensen beter en aanvaardbaarder te maken. Ik
denk dat Tinie dit de afgelopen jaren op zijn manier met volledige inzet steeds
gedaan heeft. Met inzet van zijn gehele persoonlijkheid en de aanwezige
capaciteiten. Dat verdient, dames en heren, ons respect en onze waardering.
Tinie is de
man die hij is. De wijze waarop hij de telefoon aanneemt verraadt zijn
persoonlijkheid al. Het is geen vlugge oppervlakkige begroeting. Nee, aan de
andere kant van de lijn klinkt het heel duidelijk helder. “ Met Tinie van der
Aa “ zo beantwoordt hij met zijn sonoor stemgeluid steevast de telefoon; altijd
klaar voor een verantwoord antwoord. Geen spoor van enige gehaastheid, altijd
alle tijd en aandacht. Tinie is consciëntieus, altijd open en welwillend en
vooral accuraat met een stevige neiging tot perfectionisme. Met oog voor stijl
en decorum. Haastige types onder ons kon hij hierdoor wel eens onbedoeld tot
wanhoop en irritatie brengen. Het verstoorde zijn gemoedsrust allerminst. Goed
werk heeft immers tijd nodig, was immers de stelregel die hij tot habitus
verhief.
Ik ben Tinie
op mijn pad voor het eerst tegengekomen toen hij al gemeentesecretaris van de
gemeente Beek en Donk was, secretaris van het tuindorp Beek en Donk zoals het
zich in die tijd trots en fier presenteerde. Tinie was de opvolger van de
legendarische secretaris Wouters.
Intensiever heb ik Tinie leren kennen in de
tijd van de voorbereiding op de vrijwillige fusie van de drie gemeenten
Aarle-Rixtel,Beek en Donk en Lieshout. Ik mocht destijds voorzitter zijn van de
commissie die de voordracht voor de nieuwe gemeentesecretaris van het nieuwe
Laarbeek moest opstellen. Het is een vreemde speling van het lot dat van de
twee interne kandidaten voor het secretarisschap van toen vandaag de ene
afscheid neemt en de andere uitgerekend vandaag start als nieuw raadslid van de
raad van de gemeente Laarbeek. “ Het kan verkeren” zeg ik Brederode maar na.
In de jaren
voor de invoering van het dualisme in gemeenteland heeft Tinie zich intensief
met de voorbereiding van deze hervorming bezig gehouden. Achteraf gezien
kondigde dit zijn overstap van secretaris naar griffier al aan. De
voorbereidingscommissie die door de raad hiervoor ingesteld was, stond hij met
raad en daad bij. Het onderwerp had zijn interesse. Gevolg was dat de invoering
van het dualisme in Laarbeek nagenoeg rimpelloos verliep. Dat Tinie vrij kort
daarop besloot het ambt van secretaris te verruilen voor het raadsgriffierschap
wekte dan ook geen al te grote verbazing. Ik denk dat dit besluit voor Tinie
het meest wijze besluit was dat hij kon nemen. De functie van griffier paste
hem perfect. Het was ook het beste besluit voor Laarbeek. De raad van Laarbeek
kreeg in zijn persoon een griffier die
deze nieuwe functie in gemeenteland vorm en inhoud wilde geven. Dat heeft hij
de afgelopen jaren dan ook gedaan. Hij heeft de fundamenten gelegd voor het
griffierschap in Laarbeek. Vanuit een juridische setting en met een open oog
voor politieke relevantie heeft hij de functie uitgebouwd tot een onmisbaar
instrument voor de raad. De dienstbaarheid aan de raad stond bij hem steeds
voorop. Alle raadsleden waren voor hem gelijk. Hun vragen waren zijn vragen.
Bijna automatisch heeft hij bij raadsleden natuurlijke autoriteit en gezag
verworven. En vanzelfsprekend respect. De functie van griffier staat in
Laarbeek als een huis. Dat is grotendeels de verdienste van Tinie.
In ons land
blijkt het bijna onmogelijk om veranderingen aan te brengen in het staatsbestel.
Hier wordt eindeloos gepraat over aanpassingen en wijzingen. Het einde van het
liedje is meestal dat er uiteindelijk toch van afgezien wordt en het Huis van
Thorbecke niet gerenoveerd wordt. Bij het dualisme was dit echter anders.
Binnen een jaar werd het geesteskind van Douwe Jan Elzinga tot wet verheven en
ingevoerd; het college werd op afstand van de raad geplaatst. De raad kreeg
drie kerntaken: controleren, kaderstelling en volksvertegenwoordiger. De raad
zou op hoofdlijnen gaan besturen.
In grote
lijnen is dit overal in gemeenteland wel min of meer praktijk geworden. Het
besturen op hoofdlijnen blijkt voor politici nog steeds een heel lastige te
zijn. We zien een enorme toename van beleidsvrijheid van het college, het
bereik van wat onder uitvoering wordt verstaan is de laatste jaren enorm
uitgedijd. Het primaat van de raad bestaat in theorie nog altijd; de
werkelijkheid is echter een stuk genuanceerder.
Het beeld
van het dualisme is in de afgelopen 10 jaar sterk aan verandering onderhevig
geweest. De bevlogenheid van bij de start heeft plaats gemaakt voor realisme.
We zien dat overal, ook in Laarbeek. De wild slaande slinger van 2002 is
langzaam maar zeker tot rust gekomen. Het dualisme is de grootste hervorming
van ons staatsbestel sinds de invoering van het algemeen kiesrecht in 1919.
De grootste
uitdaging voor het dualisme vandaag de dag is door de crisis en de dalende
inkomsten van de gemeenten veel ingrijpender: we staan als raad voor de immense
opgave hoe kunnen we als raad de
bevolking enthousiast maken om zelf de handen uit de mouwen te steken, om actief
te willen zijn voor hun buurt, wijk of vereniging. Niet meer het
individualistische zelfredzaamheid moet
voorop staan, maar de collectieve samenredzaamheid. Dit gaat veel verder dan
participatie. Het is een kanteling in het denken, de nieuwe bestuursfilosofie
van één burger, één plan ,één regisseur, waar we naar toe moeten. Een
pro-actieve griffier zou dit, denk ik, als uitdaging moeten oppakken.
Voor deze
nieuwe uitdaging hoeft Tinie zich niet meer op te warmen. Hij heeft in de
afgelopen jaren de griffierfunctie zo sterk in Laarbeek gepositioneerd dat hij
het werk met een gerust hart kan overlaten aan zijn opvolger. Ik denk dat dit
het mooiste compliment is dat iemand bij zijn afscheid kan krijgen.
Tinie,namens
de raad van harte bedankt voor alles wat je gedaan hebt. Ga genieten van je
pensioen. Het ga je goed!
