Kommer en kwijl
Het CDA-congres van vorige week is aanleiding geweest voor een stroom van publicaties over de positie van het CDA in het Nederlandse politieke bestel. Heel veel publicisten maakten hierbij gretig gebruik van de uitkomsten van een onderzoek van TOP onder CDA-aanhangers. Dit onderzoek is te vinden op http://www.overheidinnederland.nl/informatie/top-onderzoek/s/437 . Het onderzoek bevestigt wat we eigenlijk al wisten.
In het voerspoor van deze publicaties schreef Gerrit Voerman, hoogleraar Nederlands partijstelsel aan de RU Groningen een interessant artikel in de NRC van zaterdag 25 oktober over De crisis van de volkspartijen. Hij concludeerde dat de centrale positie van de volkspartijen in het politieke proces ondermijnd is. Marcel van Dam schreef in de Volkskrant van 3 november o.a. het volgende:
“ Het zijn barre tijden en we moeten op zoek naar lichtpuntjes die het leven draaglijk maken. Het reilen en zeilen van het CDA is er een van. In 1956 haalden de drie partijen die later het CDA zouden vormen - KVP, ARP en CHU - samen nog 77 zetels. Een absolute meerderheid in de Tweede Kamer.
In 1989 was het aantal zetels van het inmiddels gevormde CDA geslonken tot 54. In drieëndertig jaar een verlies van 23 zetels. In de tweeëntwintig jaar die volgden, raakte het CDA er nog eens 43 kwijt. In de laatste peiling zijn er nog maar elf over. Nooit eerder werd met zoveel succes zo lang, zo hard en zo consequent gewerkt om een grote politieke beweging naar de rand van de afgrond te brengen.
De positie van het CDA als christelijk politieke partij werd minder vanzelfsprekend door de leegloop van de kerken, vooral de katholieke kerk. Religieuze waarden werden omgezet in maatschappelijke. Eerlijkheid bleef een maatschappelijke deugd, ook toen oneerlijkheid niet langer als een overtreding van Gods wet werd gezien.
De omslag van een partij die zich baseerde op religieuze normen en waarden naar een partij die op maatschappelijke normen en waarden was gegrondvest, heeft het CDA nooit kunnen maken. Men is zich in woord en geschrift altijd als christelijke partij blijven presenteren. Tegelijk maakte de partij een ontwikkeling door waarbij het streven naar politieke macht het belangrijkste werd. Dat vertaalde zich ook in de selectie van de mensen die de partij vertegenwoordigen.
Met de jaren ontstond steeds meer spanning tussen het verkondigen van christelijke normen en waarden en het streven naar politieke macht. Die spanning kon alleen worden overbrugd door hypocrisie tot een kunst te verheffen. De geschiedenis van de abortus- en euthanasiewetgeving getuigt ervan. In de praktijk werd het toegelaten, als het formeel maar verboden bleef.
En ik hoor het Aantjes zijn partijgenoten in zijn prachtige Bergrede nog verwijten: 'De hongerigen worden niet gevoed, de dorstigen worden niet gelaafd, de vreemdelingen worden niet gehuisvest, zij worden gediscrimineerd en uitgewezen.' Ik hoor het Dries van Agt regelmatig roepen: het onrecht dat de Palestijnen wordt aangedaan, is misdadig. Het treurige is dat ze menen wat ze zeggen maar er geen been in zien nog steeds jaarlijks hun contributie over te maken aan de partij die structureel de beginselen die zij verkondigen vertrapt.”
In 1989 was het aantal zetels van het inmiddels gevormde CDA geslonken tot 54. In drieëndertig jaar een verlies van 23 zetels. In de tweeëntwintig jaar die volgden, raakte het CDA er nog eens 43 kwijt. In de laatste peiling zijn er nog maar elf over. Nooit eerder werd met zoveel succes zo lang, zo hard en zo consequent gewerkt om een grote politieke beweging naar de rand van de afgrond te brengen.
De positie van het CDA als christelijk politieke partij werd minder vanzelfsprekend door de leegloop van de kerken, vooral de katholieke kerk. Religieuze waarden werden omgezet in maatschappelijke. Eerlijkheid bleef een maatschappelijke deugd, ook toen oneerlijkheid niet langer als een overtreding van Gods wet werd gezien.
De omslag van een partij die zich baseerde op religieuze normen en waarden naar een partij die op maatschappelijke normen en waarden was gegrondvest, heeft het CDA nooit kunnen maken. Men is zich in woord en geschrift altijd als christelijke partij blijven presenteren. Tegelijk maakte de partij een ontwikkeling door waarbij het streven naar politieke macht het belangrijkste werd. Dat vertaalde zich ook in de selectie van de mensen die de partij vertegenwoordigen.
Met de jaren ontstond steeds meer spanning tussen het verkondigen van christelijke normen en waarden en het streven naar politieke macht. Die spanning kon alleen worden overbrugd door hypocrisie tot een kunst te verheffen. De geschiedenis van de abortus- en euthanasiewetgeving getuigt ervan. In de praktijk werd het toegelaten, als het formeel maar verboden bleef.
En ik hoor het Aantjes zijn partijgenoten in zijn prachtige Bergrede nog verwijten: 'De hongerigen worden niet gevoed, de dorstigen worden niet gelaafd, de vreemdelingen worden niet gehuisvest, zij worden gediscrimineerd en uitgewezen.' Ik hoor het Dries van Agt regelmatig roepen: het onrecht dat de Palestijnen wordt aangedaan, is misdadig. Het treurige is dat ze menen wat ze zeggen maar er geen been in zien nog steeds jaarlijks hun contributie over te maken aan de partij die structureel de beginselen die zij verkondigen vertrapt.”
Het CDA heeft er een hele kluif aan om de weg omhoog weer te vinden, als dit überhaupt in de gegeven omstandigheden al mogelijk is
Voor reactie mail naar wphvanosch@onsbrabantnet.nl of bel 0653627185
