Discussie in ED
In het ED van gisteren poogt Chris Paulussen een
discussie te starten om de raad op een andere wijze te laten kiezen. Paulussen, hoofd opinie n het
ED, stelt dat gemeenteraden niet representatief zijn
. De helft van de kiesgerechtigden stemt niet. Degenen die wel stemmen vormen
geen afspiegeling van de bevolking en laten zich leiden door de landelijke
politiek. Dat zou volgens hem dus anders moeten.
Volgens Paulussen is de uitslag voor een groot deel bepaald door de landelijke
politiek. Anders valt niet te verklaren dat door het hele land in de meeste
gemeenten dezelfde trend waarneembaar was. Gemeenteraden
zijn niet representatief. De helft van de kiesgerechtigden stemt niet. Degenen
die wel stemmen vormen geen afspiegeling van de bevolking en laten zich leiden
door de landelijke politiek. Dat moet anders.
“ Goed
functionerende VVD- en PvdA-raadsleden en wethouders zijn niet beloond voor hun
inspanningen maar afgerekend op het kabinetsbeleid. Plaatselijke D66- en
SP-afdelingen hebben hun winst grotendeels te danken aan de landelijke
boegbeelden Pechtold en Roemer. Zelfs de lokale partijen hebben
hun winst op z’n minst voor een deel te danken aan de landelijke politiek. Voor
veel traditionele VVD- en PvdA-stemmers is een lokale partij immers een
gemakkelijker alternatief dan een andere landelijke partij. ” zo schrijft hij.
Wat
de opkomst betreft. Die kwam gemiddeld iets boven de 53 procent. Dat
is veel lager dan bij landelijke verkiezingen, waarbij ongeveer driekwart van
de kiesgerechtigden naar de stembus gaat. Terwijl van de gemeente toch gezegd
wordt dat het de bestuurslaag is die het dichtst bij de kiezers staat.
Onderzoek wijst uit dat de niet-stemmers gemiddeld genomen lager opgeleid zijn,
minder verdienen en minder interessant werk hebben. Jongeren gaan minder
stemmen dan ouderen en allochtonen minder dan autochtonen. “ De
wel-stemmers vormen dus geen dwarsdoorsnee van de bevolking van een gemeente.”
Zijn conclusie: “ de samenstelling van de gemeenteraden wordt bepaald door
de helft van de kiezers die vooral bestaat uit oudere inwoners van Nederlandse
afkomst, die beter dan gemiddeld zijn opgeleid en verdienen. En die kiezers
laten zich bij hun keuze in veel gevallen leiden door de landelijke politiek. ”
Hier is weinig tegenin te brengen. De
opkomst was laag, maar niet zo dramatisch;laag als voorspeld en gevreesd werd.
De thuisblijvers zijn inderdaad vaker
lager opgeleiden en jongeren. De invloed van de landelijke politiek is
inderdaad groot.
Paulussen stelt de vraag wat kunnen
we hieraan doen . Zijn oplossing:
“ Hou niet één
keer in de vier jaar overal in het land op dezelfde dag gemeenteraadsverkiezingen,
maar spreid ze in de tijd. Als elke maand wel ergens verkiezingen zijn kunnen
landelijke politici en media er niet mee aan de haal gaan en komen de lokale
thema’s vanzelf boven drijven. Het is dan ook niet meer mogelijk om van gemeenteraadsverkiezingen
een vertrouwensvotum over het kabinetsbeleid te maken.
Geef burgers meer invloed door ze de burgemeester te laten kiezen en zich te laten uitspreken in (raadgevende) referenda. Politici moeten dan met hun plannen de boer op om ze uit te leggen en om er steun voor te verwerven.
Dat vergroot de betrokkenheid van burgers bij de gemeentepolitiek en komt de lokale democratie ten goede.
Burgers meer invloed geven vergt vertrouwen. Raadsleden die dat vertrouwen niet hebben moeten er eens bij stilstaan aan wie zij hun zetel te danken hebben. ”
Geef burgers meer invloed door ze de burgemeester te laten kiezen en zich te laten uitspreken in (raadgevende) referenda. Politici moeten dan met hun plannen de boer op om ze uit te leggen en om er steun voor te verwerven.
Dat vergroot de betrokkenheid van burgers bij de gemeentepolitiek en komt de lokale democratie ten goede.
Burgers meer invloed geven vergt vertrouwen. Raadsleden die dat vertrouwen niet hebben moeten er eens bij stilstaan aan wie zij hun zetel te danken hebben. ”
Zijn deze ideeën en suggesties de
oplossing ? Ik betwijfel het. De grote
invloed van de landelijke politiek op de gemeenteraadsverkiezingen is ook een
bewijs van zwakte van de gemeenteraadspolitiek. Als de partijen erin slagen
plaatselijk interessante thema’s aan de orde te stellen, vermindert de
landelijke invloed op de gemeenteraadsverkiezingen. Als er lokaal iets te
kiezen valt, heeft dat meteen ook een effect op de opkomst. Zo wordt de
betrokkenheid van de burgers bij de gemeentepolitiek vergroot. De partijen die
aan de gemeenteraadsverkiezingen meedoen, hebben het dus zelf in de hand.
Voor reactie wphvanosch@onsbrabantnet.nl of bel 053627185
