Gemeentebegroting
Achteraf vind ik heel jammer dat in de vergadering van Algemeen Bestuur van vorige week . waar het ging over een nieuwe opzet voor de gemeentebegroting, met geen woord geen woord gesproken werd over de uitkomsten van de adviescommissie van de VNG o.l.v. de Eindhovense wethouder Staf Depla over een wijziging van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten ( BBV ). Eigenlijk hadden de aanbevelingen van de commissie betrokken moeten worden bij de discussie over de nieuwe opzet van de begroting. Het rapport van de commissie Vernieuwing van de begroting en verantwoording van gemeenten biedt ons ook geschikte handvaten en een noodzakelijk kader.
In VNG Magazine van 16 mei las ik het volgende artikel hierover:
“ Cijfers en prestaties van gemeenten moeten beter te vergelijken zijn; alleen zo krijgen raadsleden en burgers werkelijk invloed en inzicht in het beleid. Een adviescommissie onder voorzitterschap van wethouder Staf Depla (PvdA, Eindhoven) doet daartoe aanbevelingen in Vernieuwing van de begroting en verantwoording van gemeenten.
De commissie wijst op de grote verschillen in beleid tussen gemeenten. Zij ziet die niet als een probleem, maar raadsleden en burgers horen het beleid en de prestaties van hun gemeente wel te kunnen vergelijken met die van andere gemeenten.
En gemeenten horen ook te kunnen zien hoe hun collega-gemeenten het er vanaf brengen. Gemeenten draaien er immers gezamenlijk voor op als andere in de problemen komen. De komende decentralisaties op het gebied van jeugd, zorg en participatie nopen nog eens extra tot voldoende inzicht in het financiële beleid van gemeenten.
Vergelijkbaarheid van jaarrekeningen en begrotingen wordt nu vaak bemoeilijkt doordat gemeenten verschillende definities en methoden gebruiken. Neemtarieven: discussies daarover kunnen gaan over de definitie ervan, verschillende kostenberekeningsmethoden en over kosten. De commissie pleit daarom voor een gemeenschappelijke taal in het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Daarin staan de spelregels voor begroting en jaarstukken van de gemeente.
Opbouw
De begrotingsindeling kent momenteel de opbouw raad (ongeveer tien programma’s), college (ongeveer honderd producten) en organisatie (zo’n tweehonderd tot vijfhonderd subproducten). De commissie-Depla adviseert een vaste indeling voor de productenraming van het college, in plaats van de huidige functionele indeling. Zo moeten er nieuwe producten ontstaan, waarbij gemeenten overigens nadrukkelijk moeten worden betrokken. Een nieuw product kan bijvoorbeeld zijn ‘wijkteam’.
Die nieuwe producten moeten volgens de commissie voor iedereen toegankelijk zijn, als het kan digitaal. Digitale toegankelijkheid bevordert immers de vergelijkbaarheid tussen gemeenten.
Rechtmatigheid
Ook de accountantscontrole moet volgens de commissie op de schop. Sinds 2004 geeft de accountant niet alleen een getrouw-beeld-verklaring, maar ook eenrechtmatigheidsoordeel van de jaarrekening. Dat in opdracht van de raad. Datrechtmatigheidsoordeel werkt in de praktijk onnodig belastend, aldus het rapport. Zo stellen gemeenteraden vlak voor het einde van het begrotingsjaar nog allerlei begrotingswijzigingen vast om potentiële onrechtmatigheden te voorkomen.
De commissie stelt voor dat voortaan bij de jaarrekening een verklaring van het college moet worden gegeven waarin het college aangeeft rechtmatig te hebben gehandeld rond de financiële wetgeving van het Rijk en Europa. De accountantscontrole kan worden beperkt tot de getrouw-beeld-verklaring bij de jaarrekening en bij de verklaring van het college. Over de uitvoering van de controle, die nu vaak als
niet-efficiënt wordt ervaren, zou een overleg worden georganiseerd met de ministeries van BZK en Financiën en de accountantssector.
Niet alleen de begrotingsregels en de vergelijkbaarheid van gemeenten moetbeter; dat geldt volgens de commissie ook voor gemeenschappelijke regelingen. Tijdige en goede informatie over gemeenschappelijke regelingen bij begroting en jaarrekening is van groot belang. De decentralisaties vergroten dat belang nog eens. ”
De commissie wijst op de grote verschillen in beleid tussen gemeenten. Zij ziet die niet als een probleem, maar raadsleden en burgers horen het beleid en de prestaties van hun gemeente wel te kunnen vergelijken met die van andere gemeenten.
En gemeenten horen ook te kunnen zien hoe hun collega-gemeenten het er vanaf brengen. Gemeenten draaien er immers gezamenlijk voor op als andere in de problemen komen. De komende decentralisaties op het gebied van jeugd, zorg en participatie nopen nog eens extra tot voldoende inzicht in het financiële beleid van gemeenten.
Vergelijkbaarheid van jaarrekeningen en begrotingen wordt nu vaak bemoeilijkt doordat gemeenten verschillende definities en methoden gebruiken. Neemtarieven: discussies daarover kunnen gaan over de definitie ervan, verschillende kostenberekeningsmethoden en over kosten. De commissie pleit daarom voor een gemeenschappelijke taal in het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Daarin staan de spelregels voor begroting en jaarstukken van de gemeente.
Opbouw
De begrotingsindeling kent momenteel de opbouw raad (ongeveer tien programma’s), college (ongeveer honderd producten) en organisatie (zo’n tweehonderd tot vijfhonderd subproducten). De commissie-Depla adviseert een vaste indeling voor de productenraming van het college, in plaats van de huidige functionele indeling. Zo moeten er nieuwe producten ontstaan, waarbij gemeenten overigens nadrukkelijk moeten worden betrokken. Een nieuw product kan bijvoorbeeld zijn ‘wijkteam’.
Die nieuwe producten moeten volgens de commissie voor iedereen toegankelijk zijn, als het kan digitaal. Digitale toegankelijkheid bevordert immers de vergelijkbaarheid tussen gemeenten.
Rechtmatigheid
Ook de accountantscontrole moet volgens de commissie op de schop. Sinds 2004 geeft de accountant niet alleen een getrouw-beeld-verklaring, maar ook eenrechtmatigheidsoordeel van de jaarrekening. Dat in opdracht van de raad. Datrechtmatigheidsoordeel werkt in de praktijk onnodig belastend, aldus het rapport. Zo stellen gemeenteraden vlak voor het einde van het begrotingsjaar nog allerlei begrotingswijzigingen vast om potentiële onrechtmatigheden te voorkomen.
De commissie stelt voor dat voortaan bij de jaarrekening een verklaring van het college moet worden gegeven waarin het college aangeeft rechtmatig te hebben gehandeld rond de financiële wetgeving van het Rijk en Europa. De accountantscontrole kan worden beperkt tot de getrouw-beeld-verklaring bij de jaarrekening en bij de verklaring van het college. Over de uitvoering van de controle, die nu vaak als
niet-efficiënt wordt ervaren, zou een overleg worden georganiseerd met de ministeries van BZK en Financiën en de accountantssector.
Niet alleen de begrotingsregels en de vergelijkbaarheid van gemeenten moetbeter; dat geldt volgens de commissie ook voor gemeenschappelijke regelingen. Tijdige en goede informatie over gemeenschappelijke regelingen bij begroting en jaarrekening is van groot belang. De decentralisaties vergroten dat belang nog eens. ”
Ik ga hier eerstdaags dieper op in.
Voor reactie wphvanosch@onsbrabantnet.nl of bel 053627185
