Gemeentelijke
vernieuwing
Er heeft in de afgelopen periode
een sterke verschuiving plaats gevonden in onderwerpen, die hoog in de
actualiteit staan. Zo heeft aandacht voor economische ontwikkeling heeft steeds
meer plaats moeten maken voor aandacht voor maatschappelijke vraagstukken.
Topics zijn de laatste tijd hoe langer hoe meer vraagstukken rond de zorg,energie, mobiliteit en grondstoffen.
En – zo moeten we constateren – gemeenten gaan hierbij een steeds belangrijkere
rol vervullen. Op zich is dit niet vreemd. Zo focust Laarbeek geheel in de lijn
van het bovenstaande zich op het bevorderen van de duurzaamheid.
De samenleving maakt een sterke transformatie door. Met name de jonge
generatie is veel meer op zoek naar zingeving, niet alleen voor zichzelf maar
ook voor de samenleving als geheel. Veranderingen beginnen meestal binnen de
lokale samenleving. Moderne gemeenten ( smart cities en slimme dorpen ) pakken
dit op. Daarmee krijgen zij ook een steeds grotere verantwoordelijkheid. Wat je
als gemeente doet, moet je immers zo goed mogelijk doen. Een gemeente kan zich
geen fouten permitteren. Dit vereist een heel andere opstelling van gemeenten
dan tot nu gebruikelijk was. Het betekent luisteren naar de behoeften en wensen
van de burgers en de werkwijzen daarop afstellen.
De gemeenten hebben in 2015 gecompliceerde uitvoeringstaken gekregen
door de invoering van drie nieuwe wetten in het sociale domein (WMO, Jeugdwet
en Participatiewet). De drie decentralisaties (werk, zorg en jeugd) moeten
processen ontkokeren en resulteren in een integrale aanpak. 2016 is voor veel
gemeenten het jaar waarin de transformatie verder gestalte moet krijgen.
Einddoel is vanuit één sociaal domein te handelen en te komen tot innovatieve
maatwerkoplossingen die passen bij ieders persoonlijke situatie. Modernisering
en actualisering van de zorgen dus.
Medio 2015 diende zich onverwacht een ander vraagstuk aan dat om een
vernieuwende aanpak vroeg: de tijdelijke noodopvang van vluchtelingen. De
aanhoudende stroom statushouders vraagt om oplossingen voor de langere termijn.
Ook Laarbeek zal haar deel van de problematiek op zich moeten nemen.
De oplossingen zijn stukken weerbarstiger dan aanvankelijk verwacht
werd. Het verzet van burgers ten huisvesting van vluchtelingen en asielzoekers
is taai. Van gemeenten wordt verwacht dat zij in 2016 vernieuwende antwoorden
vinden voor passende (tijdelijke) huisvesting, zorg en onderwijs. Dat is een
grote opgave voor iedereen.
De integrale benadering van vraagstukken vraagt om een andere
bekostiging en ontschotting van de gemeentelijke budgetten. Het traditionele
budgetdenken werkt niet en zal steeds meer plaats moeten maken voor
businesscases. En in plaats van subsidies komen er prestatieafspraken met
uitvoerders van publieke taken.
De nieuwe rol- en taakopvatting van gemeenten vraagt om goede
communicatie. Alleen door netwerken op te bouwen waarin burgers hun expertise
met elkaar kunnen delen, lukt het om de beoogde verbeteringen te laten slagen.
Vertrouwen en betrokkenheid zijn de belangrijkste ingrediënten voor
samenwerking en betere uitkomsten.
