Solidair
en informeel
Vorige week stond in het ED een
opiniestuk van het Pon over het meebeslissen van burgers in bestuurlijke
aangelegenheden. Het PON beschrijft zichzelf als is een instituut dat
toepasbare kennis heeft en geeft op het sociale en culturele domein. Centraal bij
het Pon staat het burgerperspectief. Wat beweegt de burgers in al hun gedaanten
en hoe vertaalt zich dat in effectief beleid? Beleid dat gericht is op een
sociaal duurzame samenleving. Het PON verkent, inspireert, ontwikkelt,
valideert, ontplooit ideeën en toetst ook of het werkt. We combineren de kennis
die we opdoen in de (Brabantse) praktijk met kennis uit wetenschappelijk
onderzoek. De kennis van burgers vertalen we in een handelingsperspectief voor
bestuurders en beleidsmakers van overheden en maatschappelijke organisaties.
Directe aanleiding voor het stuk waren de onlangs gehouden Provinciale
verkiezingen en de coalitiebesprekingen die van start zijn gegaan onder leiding
van Gerrit-Jan Swinkels, de voorzitter van de Sociaal Economische Raad Brabant.
Het stuk viel mij op omdat er in het artikel een karakteristiek
van de Brabander werd geschetst die bij
nader inzien belangrijker is dan op het eerste gezicht lijkt. Ik geef eerst de
bewuste passage weer. Onder de kop “Belangrijke waarden” schrijven Jeannette den Hartog en Marianne van
Bommel:
“ Hoewel we als Brabanders veel verschillen - er bestaat geen
echte Brabander - zijn we snel solidair, trots op onze provincie en willen
we ons binnen Nederland als positief en informeel laten gelden, aldus een deelnemer
aan een van onze onderzoeken. Brabanders hebben een duidelijk beeld van de
waarden die van belang zijn voor een toekomstbestendige provincie. Solidair en
informeel, dat is wat mensen belangrijke waarden vinden voor het Brabant van de
toekomst. Maar ook ondernemend, met meer oog voor de kwaliteit van bestaan dan
voor materieel succes. Economische belangen moeten de te nemen beslissingen
minder domineren. De meeste mensen zijn van mening dat milieubelangen vóór
economische belangen gaan. In de afweging tussen sociale en milieu-belangen
gaan de sociale belangen echter voor. Ook tegenover het economisch belang
zouden sociale belangen zwaarder moeten tellen.”
Mij gaat het vooral om de zin “
Solidair en informeel, dat is wat mensen belangrijke waarden vinden voor het
Brabant van de toekomst. ” Niemand zal ontkennen dat dit geen belangrijke
waarden zijn in het maatschappelijk en intermenselijke verkeer. Brabanders zijn
bereid elkaar te voort te helpen, zullen hun vrienden nooit afvallen; zij
hoeven niet zo nodig in de schijnwerpers te staan, ja, ze handelen zelfs zo
onopvallend mogelijk. In de privésfeer werkt dit goed.
Er zitten echter ook
schaduwkanten aan die minder positief uitvallen zoals we in Laarbeek tot onze schade en schande hebben moeten
ervaren. Als solidair en informeel handelen het bestuurlijke gedrag gaat
bepalen,gaat het in heel veel gevallen onherroepelijk fout. Aan de recente
gebeurtenissen in Laarbeek kunnen we dat heel duidelijk zien. Hier was een
college heel solidair met elkaar, zo solidair dat de bestuurders elkaar in alle
gevallen dekten en niets onwelgevalligs naar buiten lieten komen. In het
college werd kennelijk steeds meer informeel gehandeld. Tot de bom barstte,
omdat een lid van het college zich gepiepeld voelde en wraak had gezworen. Die
kans kreeg hij vrij snel, omdat zijn tegenspeler zelf ook in fout ging.
Solidair en informeel klinkt
mooi. Het is dat ook. Echter alleen tot
het moment dat het gebruikt wordt om zaken toe te dekken. Dan gaat het
fout en goed fout ook, zoals het Laarbeekse geval bewijst.
