Rechterlijke uitspraken
over WMO-zorg.
Toeval of niet, gisteren kwam er een uitnodiging van de gemeente
Laarbeek voor een miniconferentie over de WMO op donderdag 16 april aanstaande.
Raadsleden en commissielede van Sociaal Domein zijn hiervoor uitgenodigd.
Eveneens gisteren zag ik een aantal rechterlijke uitspraken over huishoudelijke
hulp voorbij komen. Ook zag ik een tweetal rekenkamercommissie onderzoeken over
de decentralisaties. O.a. een van de gemeente Terneuzen en van Overbetuwe. Met
name in het rapport van Terneuzen staan in de aanbevelingen een paar
behartenswaardige opmerkingen, die moeite waard zijn.
In zorgvisie lees ik over een paar recente rechterlijke
uitspraken. Ik citeer:
“ De rechter
beperkt gemeenten steeds vaker in hun mogelijkheden om minder uren thuishulp te
vergoeden. De voorwaarden voor keukentafelgesprekken en algemene voorzieningen
worden in de rechtszaal steeds scherper afgebakend. Bijvoorbeeld over hoe
intensief een keukentafelgesprek moet zijn of hoe een ‘algemene voorziening
voor thuishulp’ er uit moet zien.
Volgens jurist Kevin Wevers betekenen
recente uitspraken in onder andere Utrecht, Monferland en Dantumadeel en Sudwest Fryslân dat
gemeenten veel minder makkelijk kunnen besluiten de vergoeding van thuishulp te
beëindigen of te verminderen. Wevers staat twee burgers bij in hun
bezwaarprocedure tegen gemeente Montferland. De bestuursrechter van de
rechtbank Gelderland bepaalde in deze zaak afgelopen maandag dat Montferland
niet zomaar mag stoppen met de vergoeding van huishoudelijke hulp. De gemeente
wilde de drie uur huishoudelijke hulp die de bezwaarmakers kregen, stopzetten
op grond van het principe dat drie uur huishoudelijke hulp 'algemeen
gebruikelijk' is. 'De gemeente zegt hiermee dat drie uurtjes poetshulp in haar
ogen geen zorg is, maar gebruikelijk voor iedereen. Dat is de reden dat ze het
niet onder de nieuwe Wmo hoeven te vergoeden. Echter, de rechter heeft hier
maandag over geoordeeld dat men daar niet zo maar van uit mag gaan. De
individuele omstandigheden van de inwoners moeten in het besluit betrokken
worden. Dus een gemeente kan niet voor iedereen bepalen dat drie uur thuishulp
algemeen gebruikelijk en geen zorg is.'
Ook de bestuursrechter in Utrecht deed
een uitspraak die gemeenten beperken bij het bezuinigingen op thuishulp.
Utrecht bepaalde dat iedereen met recht op huishoudhulp standaard anderhalf uur
per week krijgt. Sommige ouderen kregen daardoor opeens veel minder hulp;
bijvoorbeeld van vijfenhalf of drie uur naar anderhalf uur in de voorbeeldzaak.
De rechter in Utrecht stelt nu dat anderhalf uur een redelijke norm is, maar
dat de gemeente wel beter onderzoek moet doen of aanvullend maatwerk nodig is
als men daarom vraagt.
Keukentafel
Wevers denk dat deze uitspraken nog
maar het begin zijn. 'Veel van deze jurisprudentie gaat over de
indicatiestelling. Het wordt steeds duidelijker dat je als gemeente echt heel
grondig naar de individuele situatie van een burger moet kijken alvorens je
overgaat tot korten. Zo voer ik in Lochem een zaak waarbij inwoners eerst een
brief op de mat kregen met het indicatiebesluit en pas daarna een ambtenaar
over de vloer kregen voor het keukentafelgesprek. Hiervan oordeelt de rechter
nu dat het keukentafelgesprek niet achteraf gevoerd mag worden als een soort
van uitleg van het reeds eerder genomen besluit. Nee, het besluit moet juist
gebaseerd zijn op de bevindingen van het individuele gesprek en onderzoek.'
Algemene voorziening
Wevers verwacht dat naast de correcte
vorm van het keukentafelgesprek een ander juridisch aspect
zal gaan spelen binnen de Wmo 2015. 'Dat betreft de inhoud van een 'algemene
voorziening'. Veel gemeenten besluiten momenteel om huishoudelijke hulp niet
als individuele voorziening te vergoeden. In plaats daarvan verwijzen ze mensen
naar een 'algemene voorziening voor thuishulp'. Echter, dit blijkt dan in veel
gevallen geen echte voorziening te zijn, maar een doorverwijzing naar een
particuliere dienstverlener. Dat zal mijns inziens door een rechter niet
geaccepteerd worden als een voorziening. Het is daarom mijn stellige
overtuiging dat er nog veel Wmo-zaken zullen gaan dienen de komende tijd.'”
Voor reactie wphvanosch@onsbrabantnet.nl of bel 0653627185
