Verschil in Nederland
De kloof
tussen de elite en de rest van de bevolking is de afgelopen jaren groter
geworden. Zo'n veertig procent van de Nederlanders vindt dit. Dat blijkt uit
een groot onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) naar de sociale
staat van Nederland.
Onlangs kwam het rapport Verschil in Nederland Het SCP ondervroeg daarvoor 3000 Nederlanders
verdeeld over de inkomensgroepen in het land. Vooral de
politiek-bestuurlijke elite ligt volgens het rapport onder vuur. Die staat op
afstand, raakt regelmatig in opspraak en heeft volgens grote delen van de
bevolking vooral oog voor haar eigen belangen.
Vooral laag opgeleide burgers vertrouwen de zogenoemde
'powerelite' (hoogopgeleide, oudere, autochtone mannen) van Nederland niet
meer. De kloof vertaalt zich ook in de politieke voorkeur van de burgers.
"Uit het rapport blijkt dat de mensen die weinig vertrouwen
hebben in de politiek, de mensen zijn met de hoogste verwachtingen", zegt
D66-leider Alexander Pechtold. "Politici zijn niet duidelijk over welke zaken
ze wel en niet gaan. Er worden beloftes gedaan die niet waargemaakt kunnen
worden."
De
discussies in de politiek gaan volgens Pechtold te veel over onrealistische
zaken. "Daardoor krijgen kiezers te hoge verwachtingen en worden ze
vervolgens teleurgesteld. Dan haken ze af." Om de kiezer weer terug te
winnen, worden politici steeds populistischer, zegt Pechtold. "Maar dan
bereik je opnieuw dat effect: kiezers raken teleurgesteld. Die cirkel moet
worden doorbroken."
SP-voorman Emilie Roemer vindt dat de burger op afstand is
geplaatst door de politiek. "Daardoor hebben ze veel minder invloed op hun
eigen omgeving. Denk bijvoorbeeld aan enorme woningcorporaties of gemeentes die
worden samengevoegd. Het gaat om het vermarkten van de publieke sector."
De politiek, ook D66, maakt zich daar schuldig aan, vindt Roemer.
"De elite heeft zichzelf op afstand geplaatst en heeft geen idee meer wat
er leeft. De elite keert zich af van van de samenleving door meer marktwerking
en minder inspraak voor mensen."
Hoe kan deze kloof dan gedicht worden? Volgens Pechtold moeten
politici weer duidelijk zijn tegenover de bevolking. "Ze moeten keuzes
maken. Als ik op straat iemand tegenkom die zegt: ik ben tegen de
verhoging van de AOW-leeftijd. Dan zeg ik: dan moet u niet op mij
stemmen."
Roemer ziet
een oplossing in meer zeggenschap en invloed voor mensen. "Dat kan je
bijvoorbeeld bereiken door geen schaalvergroting bij gemeenten uit te voeren.
Mensen hebben geen grip meer op de lokale politiek als 45 dorpskernen worden
samengevoegd."
