De raad heeft geen raadgever meer
Enige tijd geleden promoveerde Jos Hessels,
burgemeester van Echt-Susteren aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Op een
dissertatie over de ambtelijke organisatie en de gemeenteraden. Volgens Hessels
is de ambtelijke ondersteuning van de gemeenteraad verworden tot het
stiefkindje in gemeenteland. De VNG
heeft met haar modelinstructie voor de gemeentesecretaris regelrecht
broddelwerk afgeleverd.
In deze instructiestaat in artikel1, lid 1:
‘De
secretaris draagt zorgt voor een doelmatige ondersteuning van de leden van de
raad.’ Sinds de invoering van de dualisering is de situatie echter totaal
veranderd.. De raad kan niet meer naar de secretaris , maar heeft voor
ondersteuning de griffier gekregen en moet zich voortaan voor ondersteuning op
de griffier richten.
In Binnenlands Bestuur lees ik:
“ CDA-burgemeester Hessels is zo gegrepen door de weeffout in het duale
stelstel in de gemeentepolitiek, dat hij een half jaar geleden besloot om in
Nijmegen te gaan promoveren op een proefschrift over de ambtelijke organisatie
en de gemeenteraden. ‘Ze komen er allebei bekaaid vanaf’, zegt Hessels. De raad
moet volgens hem bij uitstek goed geïnformeerd zijn en moet alles kunnen weten.
Het gehele ambtenarenapparaat is echter exclusief terechtgekomen bij het
college. Op grond van Artikel 33 van de Gemeentewet wordt de raad geacht een
verordening te maken over ambtelijke bijstand, maar ze heeft helemaal geen
zeggenschap over het ambtelijk apparaat! Dat wringt.’
Als waarnemer zag Hessels hoe raadsleden dat oplosten. ‘Ze nodigden ambtenaren uit bij een fractievergadering als ze een raadsstuk niet begrepen. Heel begrijpelijk, maar het kan niet.’ De ambtenaar die zich verstaat met de raad, verkeert door de onduidelijke regelgeving over ambtelijke bijstand in een akelige spagaat. Aan wie is hij loyaal? ‘De ambtenaar is verantwoording schuldig aan het college en dan moet hij opeens iets tegenstrijdigs voor een raadslid of een fractie gaan doen.’
Alle raadsleden hebben recht op gelijke informatie, de wethouder heeft het politieke primaat en wie zit er met de gebakken peren? De ambtenaar, die niet weet waar hij aan toe is. Bij vragen uit de lokale gemeenschap waren raadsleden gewend die bij een ambtenaar neer te leggen. De ambtenaar dient te verwijzen naar de wethouder. ‘Dat zegt de wet, maar zijn gevoel zegt dat ook omdat hij met het raadslid iets uitwerkt waarvan zijn echte baas zegt: “Moet je niet doen”’, zegt Hessels. Sommige gemeenten verbieden contact, de meeste niet. Geen probleem, totdat er gedonder komt. Hoe zou de ambtelijke bijstand geregeld kunnen worden? Burgemeester Hessels: ‘Het gaat erom dat een raadslid formeel een aanspreekpunt krijgt en een mogelijkheid heeft om zijn vragen en wensen bij de ambtenarij neer te leggen. De raad heeft het budgetrecht. Waarom maak je als gemeenteraad geen geld vrij voor zoveel uren ambtelijke ondersteuning per jaar? Je dient een verzoek in bij de griffier, die dat verzoek vervolgens neerlegt bij de gemeentesecretaris. De ambtenaar zou gedurende de uren die hij voor dat raadslid werkt, onder de jurisdictie van de gemeenteraad moeten vallen. Dat is nu niet zo.’ ”
Als waarnemer zag Hessels hoe raadsleden dat oplosten. ‘Ze nodigden ambtenaren uit bij een fractievergadering als ze een raadsstuk niet begrepen. Heel begrijpelijk, maar het kan niet.’ De ambtenaar die zich verstaat met de raad, verkeert door de onduidelijke regelgeving over ambtelijke bijstand in een akelige spagaat. Aan wie is hij loyaal? ‘De ambtenaar is verantwoording schuldig aan het college en dan moet hij opeens iets tegenstrijdigs voor een raadslid of een fractie gaan doen.’
Alle raadsleden hebben recht op gelijke informatie, de wethouder heeft het politieke primaat en wie zit er met de gebakken peren? De ambtenaar, die niet weet waar hij aan toe is. Bij vragen uit de lokale gemeenschap waren raadsleden gewend die bij een ambtenaar neer te leggen. De ambtenaar dient te verwijzen naar de wethouder. ‘Dat zegt de wet, maar zijn gevoel zegt dat ook omdat hij met het raadslid iets uitwerkt waarvan zijn echte baas zegt: “Moet je niet doen”’, zegt Hessels. Sommige gemeenten verbieden contact, de meeste niet. Geen probleem, totdat er gedonder komt. Hoe zou de ambtelijke bijstand geregeld kunnen worden? Burgemeester Hessels: ‘Het gaat erom dat een raadslid formeel een aanspreekpunt krijgt en een mogelijkheid heeft om zijn vragen en wensen bij de ambtenarij neer te leggen. De raad heeft het budgetrecht. Waarom maak je als gemeenteraad geen geld vrij voor zoveel uren ambtelijke ondersteuning per jaar? Je dient een verzoek in bij de griffier, die dat verzoek vervolgens neerlegt bij de gemeentesecretaris. De ambtenaar zou gedurende de uren die hij voor dat raadslid werkt, onder de jurisdictie van de gemeenteraad moeten vallen. Dat is nu niet zo.’ ”
Er zit iets waars in wat Hessels in
Binnenlands Bestuur beweert.
