Visie en perspectief
Voor de ledenvergadering van het CDA-Laarbeek heeft een kleine commissie een notitie “Visie en perspectief ” geschreven. Dit stuk is niet het ultieme antwoord van CDA- Laarbeek op de problemen waarmee de afdeling worstelt. En zeker niet de gegarandeerd oplossing voor succes. Het is niet meer dan een eerste analyse van de verkiezingsnederlaag van 2014. Wie denkt dat de gemeenteraadsverkiezingen het absolute dieptepunt waren , vergist zich. Bij de verkiezingen voor de provinciale staten in maart van dit jaar was de SP in Laarbeek de grootste partij en dat zelf zonder dat de SP in Laarbeek een afdeling had. Dat geeft te denken, evenals de openlijke belijdenis van leden van De Werkgroep voor Groen Links.
De commissie pretendeert niet de wijsheid in pacht te hebben. Allerminst zelfs. Zij wil in gesprek en dialoog met de leden komen tot plan van aanpak dat breed gedragen wordt. Volgens de commissie is een diepgaande discussie over de grondslagen en beginselen van de partij noodzakelijk. Dit moet leiden tot een vertaling van de beginselen in een praktisch politiek programma. Aansprekend en wervend
Op de ledenvergadering van het CDA-laarbeek is dit stuk besproken.het heeft geleid tot een zeer levendige discussie die in november voortgezet zal worden.
Een paar weken geleden had de NRC een interessant achtergrond artikel.” Hoe Brabant het CDA ontglipte ” zo luidde de kop. Redacteur Arjen Schreuder belichtte hierin de achtergronden voor het buiten de coalitie vallen van het CDA in Brabant. Hierin citeert hij Herman van Ham uit Luyksgestel en oud-wethouder van Bergeijk die zegt:
“ Dat mensen niet meer op het CDA stemmen vanwege het geloof, is al heel lang gaande. Het geloof is ook niet het belangrijkste van de partij. De partij heeft een pakket aan normen en waarden, een levenshouding die diep in Brabant is geworteld. Dan heb ik het over verantwoordelijk zijn, samenwerken, relaties tussen mensen centraal stellen, en zorgzaam omgaan met de omgeving. Maar ja, de afgelopen jaren zijn er veel meer andere partijen bijgekomen die zich profileren op één issue, zoals infrastructuur of schaliegas, ouderenzorg of megastallen, die veel aandacht krijgen in de media. Dat spreekt vooral mensen in de steden aan. En de steden zijn belangrijker geworden.”
Dat de Brabantse katholieken de komende vier jaar niet de provincie Brabant besturen, is het „zeer voorspelbare effect” van een onontkoombare trend. Namelijk dat aan de „automatische dominantie” van de katholieke politiek, aan de „vanzelfsprekende vereenzelviging” van politiek, boerenleven en geld een einde is gekomen. Historicus Arnoud-Jan Bijsterveld, hoogleraar Cultuur in Brabant aan de Tilburg University zegt het alsvolgt: „ Het CDA is een gewone politieke partij geworden. Het is een uitgesteld effect van de ontkerkelijking. De secularisatie heeft in Brabant nog harder toegeslagen dan in de rest van Nederland. Vier jaar geleden was de uitslag van de verkiezingen al slechter dan nu, en sindsdien werd het CDA omgeven door de VVD en de SP, een partij die dezelfde collectivistische retoriek gebruikt als vroeger de Katholieke Volkspartij. In bepaalde opzichten lijken de partijen op elkaar. Al in de jaren zestig verruilden veel studenten in bijvoorbeeld Nijmegen en Tilburg heel gemakkelijk een zeer katholiek gedachtengoed voor een zeer socialistisch ideaal.” De macht van het CDA is al jaren „heel betrekkelijk” en dat komt niet alleen door de ontkerkelijking maar ook doordat de boerensamenleving, die de partij dacht te vertegenwoordigen, allang niet meer dominant is. „Je kunt wel doen alsof de boerensamenleving nog bestaat, maar dat is natuurlijk niet zo.
Het CDA kan niet langer lijdzaam afwachten; het moet de bakens verzetten en realistisch naar de toekomst kijken. Wie alleen verleden heeft , heeft geen toekomst. De wereld is de laatste 50 jaren geweldig veranderd. Met opvattingen die dateren vanaf het einde van de 19e en het begin van de 20 ste eeuw sta je veel te ver af van de wereld van nu en ben je misschien wel een anachronisme geworden. Wil het CDA overleven en een rol in de politiek blijven spelen, dan zal de partij zich drastisch moeten vernieuwen en de aansluiting bij de nieuwe tijd moeten gaan vinden. De juiste positionering van het CDA in het politieke krachtenveld is en blijft een lastige. Het CDA is moeilijk te vangen in het traditionele links/rechts schema. Beginselpartijen zoals het CDA als ook de PvdA hebben het uitermate lastig omdat het oude schema van conservatief versus progressief achterhaald is. Er is een andere politieke werkelijkheid ontstaan. De moderne burger is tegelijkertijd zowel conservatief als progressief. Hij is berekenend en vooral individualistisch ingesteld en wil zijn leven inkleden zoals hij dat wil. De overheid moet hem vooral niet te na komen. Hij geeft zijn stem aan de partij die op dat moment het minst bedreigend overkomt. Eigenbelang geeft vaak de doorslag en vaak ook berekening. Vandaar dat hij ook zo vaak van partij wisselt. Partijtrouw wordt een zeldzaam fenomeen.
Is levensbeschouwing dan niet meer van belang? Als je de interesse ziet in levensbeschouwelijke vraagstukken zou je zeggen van wel. Toch ligt het iets problematischer. De moderne kiezer hecht grote waarde aan levensbeschouwing , maar vindt tegelijkertijd dat de politiek los moet staan van levensbeschouwing. Levensbeschouwelijke overtuiging en praktische politiek zijn twee gescheiden werelden. Ideologische partijen hebben hun tijd gehad. De tijd van confessionele partijen en socialistische partijen is voorbij. Er zijn nieuwe scheidslijnen, die dwars door de traditionele partijlijnen lopen. We leven in een totaal andere tijd en in een totaal andere wereld. Het is zaak klaar te zijn voor deze uitdagingen.
Willy van Osch
Voor meer zie de weblog op www.vanosch.blogspot.com. Voor Twitter zie www.twitter.com/willyvanosch
