Hybridisering
van het ambt.
Door in hun onderzoeksrapport ook aandacht te besteden aan de
ontwikkelingen in en rond het ambt van burgemeester in de laatste decennia
hebben de onderzoekers de uitkomsten n van hun onderzoek in een breder kader
geplaatst. Het niet alleen meer een onderzoek naar misstanden in het
Laarbeekse; zij leggen ook de vinger op ontwikkelingen die het
burgemeesterschap in de gevarenzone brengen. De onderzoekers hebben hiervoor de
term ‘”hybridisering van het ambt ” gemunt. Met name dit aspect heeft de
nationale pers opgepikt. Daarmee is het rapport groter geworden dan Laarbeek
alleen.
De commissie wijst in het rapport op de taakuitbreiding van de
burgemeester in de laatste jaren. Vooral betreft het de veiligheidsportefeuille
van de burgemeester die aanzienlijk is uitgebreid. Ook is er een ontwikkeling
naar een bestuurlijke of integrale aanpak van georganiseerde criminaliteit in
Nederland in. Burgemeesters kunnen hierbij in een lastig parket brengen, mede
omdat zijn handelen ook op vertrouwelijke informatie gebaseerd kan zijn. Daar
waar een burgemeester zo veel mogelijk open en ontspannen relaties met burgers
en organisaties in de samenleving moet kunnen aangaan, kan dat in sommige
gevallen niet. De commissie concludeert dat dit soms de burgemeester in een
positie van ‘institutionele eenzaamheid’ brengt.
Er zit nog een uitbreiding van taken aan te komen. Binnenkort wordt
naar verwachting een expliciete verantwoordelijkheid van de burgemeester voor
de integriteit van het lokaal bestuur aan het takenpakket toegevoegd. Volgens
de commissie kan dit burgemeesters in complexe verhoudingen met wethouders,
raadsleden of soms ook ambtenaren brengen. Ook op dit punt kunnen burgemeesters
in een positie van ‘institutionele eenzaamheid’ terecht komen.
Aan het slot van hun rapport maken de onderzoekers een tweetal
opmerkingen die de gebeurtenissen in een breder perspectief plaatsen, breder
dan dat van de gemeente Laarbeek. De onderzoekers doelen daarbij op de nieuwe
eisen inzake integer bestuur en de grotere eisen die aan het burgemeestersambt
gesteld worden. Hij krijgt niet alleen te maken met de verbindende rol van
burgervader, maar ook met de grenzen sellende rol van hoeder van de rechtsstaat.
“ Dat vereist stevigheid en het kunnen hanteren
van ‘institutionele eenzaamheid’ ” zo schrijven zij. En zij besluiten met:
“ De verwikkelingen rond burgemeester Ubachs in
Laarbeek achten wij een illustratie van het feit dat de ‘hybridisering’ van het
ambt zo langzamerhand haar grenzen aan het naderen is. De uiteenlopende eisen
die aan burgemeesters worden gesteld, zijn in de praktijk lastiger en lastiger
te combineren. Diepgaande bezinning op het ambt is daarom aan te bevelen.”
Het zijn met name de opmerkingen over de hybridisering die de
aandacht hebben getrokken in de landelijke pers. Het commentaar in de NRC op 24
januari 2015 was helder:
Ik onderschrijf dit ten volle. Na de grondwetswijzing en eigenlijk
al zelfs eerder moet de vraag beantwoord worden die de NRC stelt : hoe verder?
Voor reactie wphvanosch@onsbrabantnet.nl of bel 0653627185
