Ambtelijke
fusie geen oplossing
Jo Horn, lid van het Expertteam Publiek
Domein stelt in Openbaar Bestuur dat ambtelijke fusie geen oplossing is voor
problemen waar kleine gemeenten mee kampen. De oplossing is volgens hem alleen
te vinden in een bestuurlijke fusie. Aan het artikel ontleen ik het volgende:
“ Ambtelijke fusie maakt de impotentie
van gemeenteraden alleen maar groter. Alleen als het bestuur fuseert, kunnen
raden hun werk goed doen.
Geen oplossing
Veel kleine gemeenten die de nieuwe
taken gewoon niet aankunnen, zoeken hun heil in ambtelijke samenwerking of
ambtelijke fusie. ‘Maar dat werkt op de langere termijn niet. De belangrijke
economische beslissingen worden namelijk buiten de eigen gemeente genomen. Dat
los je niet met ambtelijke samenwerking of fusie op.’ Dat stelt Jo Horn – lid
van het Expertteam Publiek Domein – deze week in een interview in Binnenlands Bestuur. Horn was onder meer raadslid voor de
PvdA in Amsterdam, Kamerlid, adviseur van gemeenten en provincies en op
verschillende plekken tijdelijk gemeentesecretaris.
Nul democratische controle
Ook na ambtelijke samenwerking of fusie
hebben – kleine – gemeenten geen invloed op de belangrijke beslissingen die
worden genomen over gezondheid, economie, ruimte, betoogt Horn. ‘Je bent op
allerlei manieren met elkaar verbonden via gemeenschappelijke regelingen, waar
niemand iets van begrijpt, waarop de democratische controle nul is en
waarbinnen veel te veel partijen hun zegje willen doen. Iedereen wil zich op
zijn eigen ding concentreren, waardoor je je op niets concentreert.’
Vierde macht
Horn is geen tegenstander van
ambtelijke samenwerking om de risico’s op te vangen die gepaard gaan met de
decentralisaties jeugd, zorg en werk, maar het is niet de oplossing voor het
verbeteren van het lokaal bestuur. ‘Het moet altijd een opmaat zijn naar
bestuurlijke samenvoeging. Ambtelijke samenwerking zonder bestuurlijke kop is
geen echte samenwerking. Het gevaar van de vierde macht ligt dan altijd op de
loer. Ambtenaren die sterker zijn dan het politieke bestuur. Gemeenten moeten
een zodanige schaal hebben dat ze tachtig procent van de vraagstukken waar de
gemeente mee te maken krijgt, zelfstandig kan aanpakken. Een zelfstandige
gemeente moet zaken als arbeidsmarktbeleid, woningmarktbeleid, ruimtelijk en
economisch beleid en verkeer en vervoer niet hoeven delen.’”
