Interessant
artikel
In Binnenlands Bestuur kwam ik een interessant artikel
tegen onder de kop “ Extra inspiratie voor Rekenkamers: onderzoek naar ambitie
”. Het artikel triggerde mij te meer omdat de Laarbeekse raad enigszins door de
gezamenlijke Rekenkamer van Gemert en Laarbeek enigszins voor het blok
geplaatst werd.
Laarbeek had de Rekenkamer gevraagd een onderzoek te
doen naar de inverdieneffecten van de samenwerking van de beide gemeenten. “
Wat moet dan onderzocht worden” had de Rekenkamer daarna gevraagd. Een nadere
specificatie dus. Op zich niet zo vreemd. In de presidiumvergadering van vorige
week boog het Presidium zich over deze vraag. Het antwoord op de vraag was niet
zo moeilijk.
Het artikel in Binnenlands Bestuur verbreedde in een
klap de onderzoeksrange voor Rekenkamers. Dit was het nieuwe en tevens het
verrassend van dit artikel. Kijk zelf maar. Ik citeer het artikel hieronder
in zijn geheel:
Voor reactie wphvanosch@onsbrabantnet.nl of bel 0653627185
EXTRA INSPIRATIE VOOR
REKENKAMERS: ONDERZOEK NAAR AMBITIE
Betrekt stakeholders en brengt nieuwe inzichten.
Het is een vaak gekozen
invalshoek van rekenkameronderzoek: de uitvoering van beleid. Toch is het soms
nóg interessanter voor rekenkamers en rekenkamercommissies om ambities te
onderzoeken, menen adviseurs Louis Rings en Martijn Dekker. “Elk bestuur heeft tenslotte
ambities, en die zijn vaak alleen in abstracties en visionair beschreven.
Onderzoek brengt dan duidelijkheid.”
Kijk op maatschappelijke impact
Zo willen gemeenten de ‘duurzaamste stad’ of ‘tuin van Nederland’ zijn en streven provincies ernaar tot de ‘Europese top van kennis- en innovatieregio’s’ te behoren. Voor deze ambities geven overheden geld uit en maken zij ambtelijke inzet vrij. “Op het moment dat je vraagtekens kunt zetten bij de effectiviteit en efficiëntie hiervan, heb je als rekenkamer of rekenkamercommissie voer voor onderzoek”, ziet Louis Rings. “Is de organisatiekracht bijvoorbeeld voldoende om daadwerkelijk maatschappelijke of economische impact te hebben en de ambitie dichterbij te brengen? Plus is de ambitie voorbehouden aan het bestuur en enkele beleidsmedewerkers, of zit het in de haarvaten van de organisatie?” De adviseur ging er onlangs mee aan de slag voor de rekenkamercommissie van de gemeente Veenendaal, die ICT-centrum van Food Valley wil worden.
Zo willen gemeenten de ‘duurzaamste stad’ of ‘tuin van Nederland’ zijn en streven provincies ernaar tot de ‘Europese top van kennis- en innovatieregio’s’ te behoren. Voor deze ambities geven overheden geld uit en maken zij ambtelijke inzet vrij. “Op het moment dat je vraagtekens kunt zetten bij de effectiviteit en efficiëntie hiervan, heb je als rekenkamer of rekenkamercommissie voer voor onderzoek”, ziet Louis Rings. “Is de organisatiekracht bijvoorbeeld voldoende om daadwerkelijk maatschappelijke of economische impact te hebben en de ambitie dichterbij te brengen? Plus is de ambitie voorbehouden aan het bestuur en enkele beleidsmedewerkers, of zit het in de haarvaten van de organisatie?” De adviseur ging er onlangs mee aan de slag voor de rekenkamercommissie van de gemeente Veenendaal, die ICT-centrum van Food Valley wil worden.
In gesprek met burgers en bedrijven
“Er is wel een duidelijk verschil tussen de ‘traditionele’ rekenkameronderzoeken naar de doeltreffendheid, doelmatigheid en rechtmatigheid van beleid én die naar een ambitie”, vervolgt Martijn Dekker. “Want bij een ambitie is er sprake van een visie op de toekomst. En een rekenkamer(commissie) is niet opgericht om te toetsen of een visie terecht is. Wat je dan wel kunt onderzoeken zónder op de beleidsstoel terecht te komen? Of de visie en ambitie gedragen worden door zowel de organisatie als de samenleving.” In Veenendaal spraken de onderzoekers van KplusV daarom ook met de andere gemeenten in Food Valley, 25 ICT-bedrijven, het ICT-onderwijs en de Wageningen Universiteit. “Stuk voor stuk betrokken partijen die uiteindelijk de doorslag geven in het realiseren van de ambitie”, aldus Louis.
“Er is wel een duidelijk verschil tussen de ‘traditionele’ rekenkameronderzoeken naar de doeltreffendheid, doelmatigheid en rechtmatigheid van beleid én die naar een ambitie”, vervolgt Martijn Dekker. “Want bij een ambitie is er sprake van een visie op de toekomst. En een rekenkamer(commissie) is niet opgericht om te toetsen of een visie terecht is. Wat je dan wel kunt onderzoeken zónder op de beleidsstoel terecht te komen? Of de visie en ambitie gedragen worden door zowel de organisatie als de samenleving.” In Veenendaal spraken de onderzoekers van KplusV daarom ook met de andere gemeenten in Food Valley, 25 ICT-bedrijven, het ICT-onderwijs en de Wageningen Universiteit. “Stuk voor stuk betrokken partijen die uiteindelijk de doorslag geven in het realiseren van de ambitie”, aldus Louis.
Rekenkameronderzoek pur sang
En welke conclusies vallen er dan te trekken uit zo’n rekenkameronderzoek naar een ambitie? Martijn: “Je kunt bijvoorbeeld kijken naar de manier waarop de ambitie is vormgegeven en hoe de overheid zichzelf heeft georganiseerd om dit streven te verwezenlijken. Is het iets van alleen de beleidsafdeling of zijn er meerdere afdelingen bij betrokken? Hoeveel geld wordt er uitgegeven en uit welke ‘potjes’? Wanneer vindt het bestuur het traject geslaagd? Welke mijlpalen worden gebruikt om dit te bepalen, en zorgen die voor een objectieve, meetbare weergave? Merken de doelgroepen voldoende van de inspanningen en staan zij erachter? En hoe wordt de raad geïnformeerd?” Volgens Louis gaat de rekenkamer(commissie) hiermee niet op de beleidsstoel zitten. “Net als bij beleid kun je door een ambitie te onderzoeken, achterhalen of de uitvoering ervan doelmatig en doeltreffend is. Precies waarvoor je als rekenkamer of -commissie bestaat.”
En welke conclusies vallen er dan te trekken uit zo’n rekenkameronderzoek naar een ambitie? Martijn: “Je kunt bijvoorbeeld kijken naar de manier waarop de ambitie is vormgegeven en hoe de overheid zichzelf heeft georganiseerd om dit streven te verwezenlijken. Is het iets van alleen de beleidsafdeling of zijn er meerdere afdelingen bij betrokken? Hoeveel geld wordt er uitgegeven en uit welke ‘potjes’? Wanneer vindt het bestuur het traject geslaagd? Welke mijlpalen worden gebruikt om dit te bepalen, en zorgen die voor een objectieve, meetbare weergave? Merken de doelgroepen voldoende van de inspanningen en staan zij erachter? En hoe wordt de raad geïnformeerd?” Volgens Louis gaat de rekenkamer(commissie) hiermee niet op de beleidsstoel zitten. “Net als bij beleid kun je door een ambitie te onderzoeken, achterhalen of de uitvoering ervan doelmatig en doeltreffend is. Precies waarvoor je als rekenkamer of -commissie bestaat.”
