Van eerste overheid naar
eerst de burger.
Zo luidt de
titel van het rapport van de Denktank van
de VNG, dat onlangs is verschenen. Voorzitter van wat formeel de
Commissie Jaarbericht maatschappelijke initiatieven van de VNG Denktank was de
Eindhovense burgemeester Rob van Gijzel. Voor het rapport zelf, zie http://bit.ly/1bu5UPr
Ik citeer uit
het voorwoord van van Gijzel:
“ Er is op dit moment een mega-transitie aan
de gang in de wereld, zeg ik wel eens, als ik middelbare scholieren toespreek
die voor de belangrijke keuze van een vervolgopleiding staan. Op tal van
terreinen zijn we op zoek naar nieuwe oplossingen voor de grote uitdagingen die
op ons afkomen. Op het gebied van economie, van voedsel, milieu, energie,
mobiliteit, van gezondheid en vergrijzing. Mensen worden steeds mondiger.
Internet zorgt voor talloze nieuwe verbindingen, global en local, en in de
manier waarop we het gebruiken dus glocal. En ook de manier waarop wij onze
samenleving hebben georganiseerd is aan verandering onderhevig. De verticale
lijn, ons democratisch bestel van Thorbecke, blijkt steeds vaker haaks te staan
op de horizontale netwerksamenleving zoals Castells die beschrijft. Een
netwerksamenleving die constant in ontwikkeling is en waarin mensen steeds weer
opnieuw hun eigen plaats en rol kiezen. Twee werelden die samen moeten gaan,
“Living apart together: Thorbecke en Castells”, zou je kunnen zeggen. Waarin
wij als lokale overheid, als eerste overheid, ons moeten heroriënteren.
Wij hebben voor dit jaarbericht vooral
gekeken naar kleinschalige projecten. Maar ook bij grotere maatschappelijke
initiatieven, ontstaan door samenwerking tussen bijvoorbeeld
kennisinstellingen, zorginstellingen, woningbouwcorporaties, en bedrijfsleven,
zien we dat de eerste overheid een nieuwe en andere rol past. Dit jaarbericht
vertelt over onze zoektocht. Met behulp van een historisch en theoretisch kader
hebben we bepaalde kenmerken en patronen van maatschappelijke initiatieven
inzichtelijk gemaakt. Dit leidt in het laatste hoofdstuk tot een handreiking
voor gemeenten, waarvan we hopen dat die u op uw zoektocht kan inspireren.”
Het rapport
mondt uit een zevental stellingen:
“ Er is een nieuwe maatschappelijke realiteit ontstaan die de gemeenten vroeg of laat tot een nieuwe rolopvatting dwingt.
- De dynamiek van maatschappelijke initiatieven stelt de gemeente in staat ruimere definities van de publieke zaak te ontwikkelen.
- Contacten met de burgers die zich inzetten voor een maatschappelijk initiatief moeten primair in het teken van erkenning en waardering staan.
- Het feit dat de gemeente vaak een invloedrijke speler is, betekent dat haar optreden niet aan lagere maar juist aan hogere eisen moet voldoen.
- Maatschappelijke initiatieven zouden vaker aanleiding voor experimenten moeten zijn waarbij de gemeenten hun vermogen tot improviseren versterken.
- Wil de gemeente een rol spelen bij de bloei van een maatschappelijk initiatief, dan moet ze rekening houden met de specifieke uitdagingen die zich per fase aandienen.
- Gemeenten kunnen hun rol als ‘eerste overheid’ alleen waarmaken als ze de kansen die uit deze maatschappelijke initiatieven voortvloeien ten volle aangrijpen.”
Dus lezen dit
rapport!
Voor reactie
mail naar wphvanosch@onsbrabantnet.nl of bel
0653627185
