Samenwerking
Gemiddeld
hebben Nederlandse gemeenten meer dan 20
gemeenschappelijke regelingen. De meest bekende voor ons zijn Atlant, de
GGD, de Veiligheidsregio, de omgevingdienst, het SRE etc. In de Peelregio komt
hier binnenkort nog de Peelsamenwerking Peel 6.1 bij. Het zijn allemaal grote
organisaties met tientallen ambtenaren in dienst. Voor raadsleden valt dit
allemaal niet meer te controleren, laat staan er invloed op uit te oefenen.
Niet vreemd dat de laatste tijd er steeds meer kritiek komt op het alsmaar
aangaan van nieuwe van
gemeenschappelijke regelingen. Leo Markensteyn, de voorzitter van de
rekenkamervereniging NVRR zei onlangs: “ Een gemeenschappelijke regeling is een
Bermudadriehoek waar alle controlecapaciteit in verdwijnt. ”
Met de grote
decentralisaties die op stapel staan, zie je overal dat er nieuwe
gemeenschappelijke regelingen worden aangegaan. Hier gaat het niet over de
aanschaf een brandweerwagen of een streekarchief. Nu zijn het taken die veel
dichter bij huis liggen, de jeugdzorg en de ouderenzorg. Heel veel burgers
zullen hiermee aan den lijve worden geconfronteerd. Het zijn politiek zeer
licht ontvlambare zaken. Het is niet te verwachten dat raadsleden,
cliëntenraden en het burgers genoegen
zullen nemen met een wethouder die zich verschuilt achter andere wethouders uit
de gemeenschappelijke regeling. Hij zal zelf aangesproken worden op het beleid
en de uitvoering.
Dit gaat dus
problemen geven als er geen oplossing gevonden wordt voor wat het democratische
gat in de gemeenschappelijke regeling wordt genoemd. Deze oplossing is
vooralsnog niet in zicht. Het Rijk heeft zich jarenlang met de mond verzet
tegen het ontstaan van een vierde bestuurslaag. Ondertussen bestaat deze vierde
bestuurslaag allang en breed. De privatisering van rijksdiensten naar NGO’s en
de inflatie aan allerlei gemeenschappelijke regelingen hebben dit met zich
meegebracht. Dit is een onomkeerbaar proces.
Het
democratische gat in gemeenschappelijke regelingen los je niet op met het
instellen van een klankbordgroep, waaraan bij Peel 6.1. gedacht wordt. Een
klankbordgroep is een machteloos orgaan, dat niets kan afdwingen. Ook het
toevoeging van een controlerende raad aan elke GR behoort ook niet tot de
mogelijkheden. Het Rijk wil hier niet aan vanuit haar angst voor een nieuwe
bestuurslag tussen provincies en gemeenten. Als een raad werkelijk invloed wil
uitoefenen op het beleid van een GR ,dan zullen raadsleden in het Algemeen
Bestuur van de GR moeten zitten. Maar daar wil Peel 6.1 vanuit de fictie dat de
samenwerking uitsluitend uitvoering is, weer niet aan.
Voor reactie mail naar wphvanosch@onsbrabantnet.nl of bel 0653627185
