Financiële positie van gemeenten
Nieuwe
gemeentebesturen, nieuw beleid? In deze weken presenteren wethouders van
financiën hun begrotingen voor 2015. Zo ook in Laarbeek. Het ED berichtte hier
al over. Ook in Laarbeek blijkt er voor nieuwe politieke kleuring bitter weinig
ruimte is. Zo weinig zelfs dat de wethouder van financiën alleen maar kan hopen
dat er over drie jaar weer ruimte is voor nieuw beleid.
Behoedzaam opereren
is troef, zeker gelet op alle onzekerheden die de overheveling van budgetten en
taken van het Rijk met zich meebrengt. Wat gaat de uitvoering van de jeugdzorg
de gemeenten straks werkelijk kosten? Wat wordt de rekening van de opdracht om
mensen met een 'afstand tot de arbeidsmarkt' aan het werk te helpen? Kunnen de
zorgtaken die gemeenten krijgen straks betaald worden met het bedrag dat ver
weg in Den Haag is berekend? Heel veel wethouders sociale zaken beantwoorden
deze vraag negatief. De gemeentebesturen kunnen slechts werken met grove
ramingen. Zal bijvoorbeeld het aantal cliënten in de jeugdzorg door het nieuwe,
preventievere beleid na 1 januari zomaar fors afnemen, wat wel de bedoeling is?
Het is een bange vraag. Diverse gemeenten zetten dan ook potjes apart om
tegenvallers op te vangen. Bezuinigen blijft, door kortingen vanuit Den Haag op
het gemeentefonds, sowieso het parool. Zelfs Asten, in Zuidoost-Brabant
financieel het gezondst, ontkomt daar niet aan.
De armlastigste
broeders in de regio – Gemert-Bakel, Nuenen, Veldhoven, Reusel-De Mierden en
Deurne – worstelen ook nog met een erfenis: torenhoge schulden door te hoge
investeringen in vooral (onverkochte) bouwgrond. Gemert-Bakel heeft met een
herstelplan voorzichtig de weg omhoog ingezet, Nuenen nu ook. Ze moeten nu
jaarlijks óók nog geld vrijmaken om de schuldenlast te verlichten en verhoogden
daartoe eerder al de onroerendezaakbelasting (ozb). Dat voorbeeld volgt
Veldhoven nu ook: 10 procent er bovenop in 2015, en de jaren daarna nog eens
2,5 procent per jaar. De meeste andere gemeenten zoeken het in kleine
besparingen, bijvoorbeeld in de eigen personeelskosten.
Maar de financiële
speelruimte blijft lokaal zeer beperkt. Slechts 5 procent van de begroting is
echt lokaal in te vullen, de rest ligt min of meer vast, ook door Haagse
regels. Het maakt allemaal dat de begrotingen beleidsarmer zijn dan ooit. In
Oirschot is in de nieuwe begroting zelfs nog geen voorstel voor de tarieven
voor de lokale woonlasten gedaan. Eigenlijk hebben alleen de steden Eindhoven
en Helmond, met de grootste huishoudpot, nog ruimte voor investeringen. Helmond
trekt ondanks forse bezuinigingen toch een miljoen extra uit voor
armoedebestrijding. Eindhoven maakte al eerder keuzes om op dat vlak de Haagse
pijn te verzachten. De stad zet de bezuinigingsoperatie voort, maar blijft ook
investeren, bijvoorbeeld in stil asfalt en nieuwe scholen en het Brainport
Park.
Met dank voor dit
stukje van vandaag aan het ED van woensdag 1 oktober j.l.
Voor reactie wphvanosch@onsbrabantnet.nl of bel 0653627185
