zondag 26 oktober 2014


Doe-democratie


We zijn gaandeweg doordrongen geraakt van de opvatting dat de verzorgingsstaat zoals we die tot voor kort gekend hebben, niet langer meer betaalbaar is. Al een aantal jaren wordt ons dat ingeprent. De kosten van de zorg lopen de pan uit. We moeten het noodgedwongen geen herorganiseren , alleen al om de zorg in  de toekomst betaalbaar te houden. Van boven af is hiervoor de term participatiemaatschappij bedacht: een maatschappij waarin ieder meedoet en iedereen die dit nodig heeft geholpen wordt. Op  de eerste plaats door de eigen  familie en bij gebrek aan de nodige familieleden door buren , vrienden, bekenden. Burenhulp en mantelzorg moeten een grote deel van de zorg overnemen. In de praktijk blijkt dit een heel intensieve opgave.

Ik heb me altijd verbaasd over het gemak waarmee politieke Nederland de term participatie zich eigen heeft gemaakt. In de wet WMO van 29 juni 2006 werd de term participatie voor het eerst gebezigd zonder dat het begrip zelf goed gedefinieerd was. Het was een containerbegrip dat zonder veel discussie door zowat iedereen werd omarmd .

Een term die in dit verband ook wel gebruikt wordt is de benaming doe-democratie. Eigenlijk is deze term veel duidelijker dan het begrip participatie. Het sluit ook beter aan bij de ommekeer die we nu meemaken. Door het toenemende individualisme heeft de burger zich afgekeerd van het politieke bestel. De onderlinge solidariteit heeft zwaar moeten inboeten. De plaatselijke gemeenschappen hebben steeds meer moeite om voldoende mensen te vinden die zich actief willen inzetten.

In zeker opzicht lijken de huidige omstandigheden op de situatie rond de jaren 1880. Het opmerkelijke was dat toen mensen  in de lokale gemeenschappen het heft zelf in  handen namen en allerlei organisaties voor hulp en ondersteuning opgericht hebben. Het maatschappelijke middenveld ontstond, de civil society werd vormgegeven. Uiteindelijk mondde dit uit in de  verzuiling en de opbouw van de verzorgingstaat.

Het onbedoelde bij-effect van de participatiemaatschappij die nu opgetuigd wordt, zou wel eens kunnen zijn dat de lokale gemeenschap er versterkt uit te voorschijn komt. Dat alleen al zou winst zijn.


Voor reactie wphvanosch@onsbrabantnet.nl of bel 0653627185